تأثیر تولید ناخالص داخلی و آزادسازی تجاری بر استخراج منابع نفتی در کشورهای منتخب

امروزه تخریب زیست محیطی به یکی از چالشهای اصلی مدیریتی کشورها تبدیل شده است و تقریباً تمامی کشورها بر اساس احساس نیاز و خطر نسبت به این مسئله، به وضع قوانین در سطح ملی و یا تنظیم توافقنامههای بینالمللی پرداختهاند تا همزمان با طی کردن مراحل توسعه بتوانند سطح تخریب زیست محیطی را کاهش دهند. اثر زیانبار فعالیتهای اقتصادی بر محیط زیست به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل شده است و بدون شک، تولید و انتشار آلودگی، تابعی از فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشورهاست. اکثر مطالعات انجام شده در این زمینه وجود یک رابطه u شکل وارونه میان کیفیت محیط زیست و رشد اقتصادی را تأیید مینمایند، این موضوع در ادبیات اقتصادی تحت عنوان منحنی زیست محیطی کوزنتس (ekc) معروف است. با توجه به اهمیت حفظ کیفیت محیط زیست همگام با رشد اقتصادی، این مطالعه رابطه استخراج نفت و رشد اقتصادی در کشورهای تولیدکننده نفت را طی سالهای 2005-1980، بر اساس مبانی نظری منحنی زیست محیطی کوزنتس مورد بررسی قرار میدهد. در الگوی مورد استفاده این مطالعه، علاوه بر متغیر درآمد، متغیر آزادسازی تجاری نیز به عنوان متغیر برونزا در نظر گرفته شده و برای برآورد الگو از روش دادههای تلفیقی استفاده شده است. نتایج نشان داد که شرایط اقتصادی حاکم بر گروه کشورهای تولید کننده نفت مورد بررسی منطبق با منحنی کوزنتس بوده و از آن پیروی میکند. نقطه برگشت منحنی در کشورهای منتخب در سطح درآمد حقیقی سرانه 57/64111 دلار بوده و با توجه به تحلیل آماری، اکثر کشورهای این گروهبه نقطه بازگشت نرسیدهاند و از آن فاصله دارند. بنابراین در این کشورها رابطه افزایش درآمد ملی سرانه-به عنوان یکی از معیارهای رشد اقتصادی- با استخراج نفت مثبت بوده و با افزایش درآمد ملی سرانه، میزان استخراج نفت نیز افزایش مییابد. با استناد به نتایج به دست آمده لازم است تا این کشورها با توجه و دقت بیشتری در راه توسعه گام بردارند تا رشد اقتصادی در آنها به شرایطی برسد که علاوه بر افزایش درآمد ملی سرانه، سطح کیفیت زیست محیطی نیز ارتقا یابد و از تخریب محیط زیست جلوگیری به عمل آید.